Gesprekje hier en gesprekje daar.

We zitten momenteel in een pittige en onduidelijke arbeidsmarkt. In een paar maanden tijd is de poel met vacatures behoorlijk opgedroogd, tenminste in bepaalde sectoren. De arbeidsmarkt golft altijd op en neer, maar dat het zo plotseling is gegaan, is natuurlijk de grootste klap in ons collectieve gezicht. Van een booming economie, een limit in de sky ergens naar een pittig vooruitzicht waarvan we niet weten waar het naar toe gaat en hoe lang het duurt.

De afgelopen vier maanden zagen wij ook in de zorg dat die trein steeds meer tot stilstand kwam. Niet zozeer in de medische beroepen, de vitale beroepen, maar wel in de hoek waarin wij ons vooral bewegen; de psycho-sociale hulpverlening. Ook vitaal trouwens, maar even wat minder vanuit Corona-perspectief. Fair enough.

Maar hij rijdt inmiddels weer, die trein. We zien weer meer en meer kansen ontstaan voor hulpverleners en het aantal vacatures groeit. En dat betekent dat het zo maar kan zijn dat je binnenkort voor een sollicitatiegesprek ergens aan tafel gaat zitten.

Wij hebben door de jaren heen veel sollicitatiegesprekken bijgewoond en gezien hoeveel verschillende manieren er zijn om zo’n gesprek te voeren. Gesprekken met een vragenvuur aan jou als sollicitant, of juist gesprekken waarbij er bijna niets aan je gevraagd wordt, waarbij er veel over de organisatie wordt verteld. En uiteraard alles wat daar tussenin zit. Het is alleen erg moeilijk om je hierop voor te bereiden, want je weet niet welk scenario je tegen gaat komen. Moet ik veel over mezelf op een rij hebben? Of moet ik veel weten over de organisatie?

Je hebt van te voren dus geen idee wat ze willen weten van je en welke antwoorden ze belangrijk vinden. Dat is waar de meeste mensen bloednerveus van worden. Ben je bloednerveus? Dan kom je niet uit de verf. Kom je niet uit de verf? Dan houd je een naar gevoel over aan het gesprek. Super belangrijk voor je beleving van een sollicitatieprocedure en ook hoe je over jezelf denkt als professional. Maar hoe krijg je daar dan grip op? Door er geen grip op te willen hebben. Hoe je ook wikt en weegt; je hebt van te voren geen idee wat ze willen weten van je en welke antwoorden ze belangrijk vinden, dus ga daar vooral niet wakker van liggen, zonde van je nachtrust.

Waar je wel invloed op hebt, en je gevoel van grip mee kan vergroten:

1. Lees over de organisatie. Zorg dat je weet welke taal er gesproken wordt en vanuit welk gedachtegoed er daar gewerkt wordt. Zijn ze groot? Of juist klein? En waarom doen ze wat ze doen? Maar ga dat niet allemaal uit je hoofd zitten leren, want je wil nog wel vragen hebben hierover in het gesprek.
2. Denk na over die informatie en vorm er een mening over, ook als je het niet eens bent met bepaalde dingen. Super sterk als je dat ook op een opbouwende manier kan uitleggen. Praat ze niet naar de mond, maar zoek de dialoog. Daarmee laat je zien een visie te hebben als professional.
3. Bedenk van te voren wat je zelf graag wilt weten. Ze willen van alles van jou weten, maar jij toch ook van hen? Het gesprek kan zo verlopen dat het er moeilijk of niet van komt, maar wees scherp op de momenten dat het wel kan. Een organisatie kijkt in een gesprek of jij past bij hen, maar jij moet kijken of zij passen bij jou. Dat doe je door dingen te weten te komen, dus je moet proberen te vragen. Het laat zien dat je nieuwsgierig bent met betrekking tot je toekomstige werk en je laat zien dat je weet waar je over praat. Juist door vragen te stellen!
4. En knoop boven alles gewoon iets heel simpels in je oren. Sommige gesprekken lopen gewoon moeilijk. Er hangt iets in de lucht waardoor er geen ontspannen sfeer ontstaat. Het blijft krampachtig en jullie begrijpen elkaar niet. Je gaat zoeken, denken en komt dan alleen maar meer gekunsteld over. Je komt niet uit de verf en hebt het gevoel geen enkel aansluitend antwoord te hebben op de vragen die je krijgt. Waardeloos.

Dat laatste punt kan je simpelweg niets aan doen. Het is er ineens. Je komt dit immers tegen op een borrel, in de supermarkt en op die ene verjaardag. Moeilijk te beïnvloeden en soms hoogst ongemakkelijk. Als het al voorkomt in het eerste contact moet je jezelf afvragen of het de juiste plek voor je is om te gaan werken. Een passende baan gaat over veel meer dan het inhoudelijke werk namelijk, dat weten we allemaal. Die klik op persoonlijk vlak is minstens zo belangrijk, want dat maakt dat je als werknemer helemaal uit de verf gaat komen, of juist niet.

Is er dan niets aan te doen? Niet helemaal. Als je in zo’n situatie zit en je voelt je dapper, gooi het open! Het kan de spanning doorbreken en het gesprek vlot trekken. Het laat ook zien dat je lef hebt om zaken bespreekbaar te maken, een belangrijke eigenschap in heel veel functies. En, als dat niet gewaardeerd wordt weet je ook dat het niet jouw werkplek is. Kortom;

• Lees je in en vorm een mening
• Trek je dapperste schoenen aan en geef die mening, stel vragen en benoem zaken

Of je daarmee aangenomen wordt, is altijd koffiedik kijken, maar je weet dan zeker dat je een goed gesprek hebt gevoerd. Je hebt alles gedaan waar je invloed op hebt en kan terugkijken op een goede sollicitatieprocedure. Punt.